İsar: Başkalarını Kendisine Tercih Etmek

 

Kulluk bilinci hayatı Yaratıcı’ya göre ayarlamaktır. Yeryüzü bize emanettir. Ve her Müslüman yeryüzünün imarından sorumludur (Hûd,11/61). Yeryüzünün imarı iki şekilde olabilir: birincisi fiziki anlamda; ikincisi ise insani ilişkiler anlamındadır. Bunlar birbirinden bağımsız değildir. Çünkü yeryüzünün fiziki anlamda imarını ve güzelleştirmesini yapacak olan da insanoğlunun kendisidir. Bu itibarla insanın ve toplumun yetişmişliği, ahlaki meziyetleri ve duruşu önemlidir.

Müslüman toplumda bulunması gereken ahlaki değerlerden birisi de şüphesiz ki Îsârdır. Îsâr, kendisini değil başkasını, ötekini tercih etmektir. Bu çok kolay bir husus değildir. Özellikle günümüzde bireyin öne çıkarıldığı, bencilliğin ve enaniyetin baskın hale getirilmeye çalışıldığı bir zaman diliminde daha da önem kazanmaktadır. Her nefis kendisini önceler, kendi ihtiyaçlarını daha önce tamamlamak ister. Ama başkasını düşünmek , hele hele kendi ihtiyacı var iken bir başkasını öncelemek ise büyük bir ahlaki erdemdir. İşte Îsâr ahlakı kişiyi şahsiyet olarak yücelten , Rabbine yaklaştıran ve toplumda sevgisini artıran temel ahlaki bir duruştur.

Îsâr ahlakı kaynağı ve hikmetleri : 

 

-          İman: Hayata Müslümanca bakmak her şeyin başında gelir. İnsana, eşyaya ve insan ile eşya arasındaki ilişkileri düzenleyen imandır. İnandığımız değerlerdir. Zorda kalsın veya kalmasın bizde var olan bir nimet veya imkandan başkasını yararlandırmak imanın öğrettiği bir değerdir. Dolayısıyla Îsâr ahlakının kaynağı öncelikle imandır.

-          İbadetler: İbadetler bizi besleyen ve Allah’ın bize ikramı olan davranışladır. Her bir ibadetin çeşitli hikmetleri vardır. Bizi temizler, düzene koyar, kendimize ve etrafımıza olan sorumluluklarımızı yeniden hatırlatırlar. Özellikle mali ibadetler Îsâr ahlakı açısından çok önemlidir. Kişinin kendi eliyle kazandığı malından bir başkasına vermesi kolay bir davranış / ibadet değildir. Ama bu o kişinin Rabbi için fedakarlık yapabileceğinin en açık bir göstergesidir.  Bu itibarla Îsâr ahlakını besleyen temel değerlerin başında ibadetlerimiz gelir.

-          Emanet bilinci: Îsâr ahlakı bize dünyanın emanet olduğunu öğreten bir davranıştır. Yine diğer insanlar ve varlıklar da Allah’ın yarattıklarıdır. Bizde var olan her şey esasında emanettir. Ve bize bu imkanları veren de Rabbimizdir. Biz de Rabbizimizin bize emanet ettiği nimetleri yine Rabbimizin kulları istifadesine sunmuş oluyoruz. Yunus Emre’nin dediği gibi “yaratılanı hoş gör yaratandan ötürü”.

-          Hayata ibretle bakmak: Elimizdeki nimetlerin şükrünü eda etmek. Bugün elimizde var olan imkanlar yarın olmayabilir. Son yaşadığımız deprem günlerinde birçok insan hikayesi gördük. Bir gün önce varlıklı iken ertesi günü tüm malını yitiren , hatta aile fertlerinden bir çoğunu kaybeden kardeşlerimiz oldu. Îsâr ahlakı ile paylaşma , başkasının varlığından haberdar olma, bir kişinin sıkıntısını giderme derdi ve gayreti hayatı daha iyi anlamamıza ve ibretle bakmamızı sağlayacaktır.

 

 

Îsâr ahlakı olmaz ise;

- Kulluk bilinci zarar görür: Başkasını düşünmek özellikle din kardeşlerimizin sıkıntıları ile ilgilenmek imanın gereğidir.

- Kalplerimiz katılaşır: Yanı başında bir komşusu veya çok uzaklarda da olsa zorda kalan kardeşlerine karşı duyarsız olmak kalplerimizi katılaşır.

- Toplumsal Dayanışma Çöker: Zor zamanlarda yapılan dayanışma toplumların birliği açısından ve beslemesi açsından çok önemlidir. Salgın günlerinde ve yeni deprem günlerinde toplumumuzun her bir ferdi ile ortaya koyduğu dayanışmayı tarih şahittir.

- Birliğimiz Zarar Görür: Îsâr ahlakını canlı tutmaz isek bu durum birliğimize de ciddi zarar verir. Toplum düşmanlarına birliğimizi bozma anlamında fırsat verir. Bu sebeple kendi aramızda var ihtilafları   büyütmeden toplumsal dayanışmanın gereklerini yapmalıyız. Şüphesiz ki Îsâr ahlakı bunların başında gelir.

- Dünyaya Karşı Ölçüsüzlüğü Önler : Îsâr ahlakı fani olan dünyaya ölçüsüz bağlanmayı da engeller . Müslüman kişi bilir ki, kainatın sahibi Allah’tır. Nimeti veren de O’dur. O’nun verdiği nimetleri de rızasına uygun kullanmak Îsâr ahlakının nefislerimizi eğitmede kullanacağımız en temel yollardan birisidir.

Îsâr ahlakı hem kendimiz hem de aile fertlerimiz için özellikle yetişme çağında olan çocuklarımıza öğreteceğimiz temel ahlaki duruşlardan birisidir. Başkalarını düşünmek, varlığından haberdar olmak akrabalardan başlar. Komşular , yakın ve uzak din kardeşlerimiz ile devam eder. Hiçbir mazeret ile din kardeşliğimizi zedeleyecek işlere fırsat vermeyelim. Başta Gazze’deki kardeşlerimiz olmak üzere yakın uzak bütün kardeşlerimize maddi ve manevi el uzatmaya Îsâr ahlakının gereğini yerine getirmeye gayret gösterelim.