Ömür ve Rızkın Bereket Kaynağı: Sıla-i Rahim

 

Aile Olmak

Aile toplumun temeli olup neslin devamı için hayati bir kurumdur. Biz Müslümanların ailesinin temelinde hane-i saadet, yani Efendimiz (s.a) ‘in haneleri vardır. Yani örneğimiz onlardır. Aile eşler, çocuklar ve diğer akrabaları da içine alır. Çekirdek aile ve geniş aile konusunda yaşadığımız zorluklar ve gel-gitler vardır. Fiziki bir zorluk yok ise geniş ailenin daha güzel olduğunu ifade edelim. Çünkü anne-baba yaşlandığında çocukları ve torunları ile aynı çatı altında olmaları birden fazla kazanımı olan bir husustur.

Kur'an-ı Kerimin dikkat çektiği üç kavram vardır: sekinet, meveddet ve rahmet (Rûm,30/21). Her aile yuvası kendi içinde bereketi de barındırır. Bu Allah’ın bize lütfudur.

Sıla-ı Rahim

Aile bağlarını sağlam tutmak, yara aldığında tedavi etmek her Müslümanın ortak görevidir. Öncelikle eşler birbirlerine karşı rakip gibi davranmayacak. Bilakis refik yani hayat boyunca yol arkadaşı olduğunu asla unutmayacak. Kişinin öncelikle hayatta ise anne-babası ile ilişkisini kesmemesi esastır.

Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:

 عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) : “الرَّاحِمُونَ يَرْحَمُهُمُ الرَّحْمَنُ ارْحَمُوا مَنْ فِى الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِى السَّمَاءِ، الرَّحِمُ شِجْنَةٌ مِنَ الرَّحْمَنِ فَمَنْ وَصَلَهَا وَصَلَهُ اللَّهُ وَمَنْ قَطَعَهَا قَطَعَهُ اللَّهُ.”

Abdullah b. Amr’dan nakledildiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:

“Merhametliler, Rahman’ın merhamet ettiği kimselerdir. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki göktekiler de size merhamet etsin! "Rahim" Rahmân’(dan) bir bağdır. Kim onunla irtibatını sürdürürse Allah da onunla irtibatını sürdürür; kim de onu koparırsa Allah da o kimseyle ilişkisini koparır.” (Tirmizî, Birr, 16)

 قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) : “الرَّاحِمُونَ يَرْحَمُهُمُ الرَّحْمَنُ ارْحَمُوا مَنْ فِى الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِى السَّمَاءِ، الرَّحِمُ شِجْنَةٌ مِنَ الرَّحْمَنِ فَمَنْ وَصَلَهَا وَصَلَهُ اللَّهُ وَمَنْ قَطَعَهَا قَطَعَهُ اللَّهُ.”

 

“Merhametliler, Rahmân"ın merhamet ettiği kimselerdir. Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki göktekiler de size merhamet etsin! "Rahim" Rahmân"(dan) bir bağdır. Kim onunla irtibatını sürdürürse Allah da onunla irtibatını sürdürür; kim de onu koparırsa Allah da o kimseyle ilişkisini koparır.”(Tirmizî, Birr, 16)

Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Yüce Allah şöyle buyurur: "Ben Rahman’ım, o (akrabalık bağlarının adı) da rahimdir. Ona kendi ismimden türeyen bir isim verdim. Onunla ilişkiyi sürdürenle ben de ilişkimi sürdürür, onunla ilişkiyi kesenle ben de ilişkimi keserim."”(Ebû Dâvûd, Zekât, 45; İbn Hanbel, I, 195)

 

قَالَ:  “لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ قَاطِعٌ.”

Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Akraba ilişkisini kesen, cennete giremez.” (Müslim, Birr,19;Buhârî,Edeb,11)

 Ömrün ve Rızkın Bereketlenmesi

İnsanın aile yakınları ile görüşmesi, dertleşmesi ve beraber vakit geçirmesi esasında fıtri olan bir durumdur. Kişi öncelikle eşi, çocukları ve anne-babasını arar ve özler. Ancak değişik sebeplerle araya mesafeler girebilir. Veya bazı oluşan problemler sebebiyle ilişkiler zayıflayabilir. Bunların hepsi hayatın içindedir. Ama her ne olursa olsun ömrümüzün ve rızkımızın bereketlenmesi için sıla-i rahmi kesemeyiz, kesmemeliyiz.

Var olan problemleri de meşru bir şekilde çözmeliyiz. Bayramlar gibi özel günlerde hayatta iseler anne-baba başta olmak üzere yakınlarımızı asla ihmal etmemeliyiz. Çünkü sıla-i rahim ömrümüzü ve rızkımızı bereketlendirir. Efendimiz (s.a) şöyle buyurmaktadırlar:

 عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) يَقُولُ:  “مَنْ سَرَّهُ أَنْ يُبْسَطَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ، أَوْ يُنْسَأَ فِى أَثَرِهِ، فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ.”

Enes b. Malik’in işittiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Kim rızkının bollaştırılmasını yahut ecelinin geciktirilmesini arzu ederse, akraba ile irtibatını sürdürsün!” (Müslim, Birr, 20; Buhârî, Edeb,12)

Sıla-i Rahim görevini yapan kişi; 

-         Rabbinin Rızasını Kazanır: Çünkü Kur'an-ı Kerim (Nisâ, 4/1)ve sünnet (Buhârî, Edep, 12) bu konuda çok açık uyarılarda bulunmaktadır.

-         Dua Alır: Başta anne-baba olmak üzere aile büyükleri ve yakınları ziyaretten ve ilgilenmekten hoşnut kalacaklar ve dua edecekler. Özellikle anne-baba duası hakkında Efendimiz (s.a) şöyle buyurmuştur: “Makbul olduğunda şüphe bulunmayan üç dua vardır: Mazlumun duası; misafirin duası; babanın çocuğuna duası. ” (Ebû Dâvûd, Vitr 29; Tirmizî, Birr 7).   Hastaya yapılacak ziyaret / sıla-i rahim ayrı bir güzelliktir. Çünkü hastanın duası meleklerin duası gibidir (İbn Mâce, Cenâiz, 1)

-         Örneklik Eder: Sıla-i rahimde bulunan kişi esasında kendisine yatırım yapar. Etrafındaki insanlara bu davranışı ile örneklik etmiş olur. Bayramlar vesilesi başta olmak üzere bir aile evdeki çocuklarla beraber büyüklerine ziyarete gitmeleri gelecekleri ve eğitimleri açısından büyük önem taşır.

-         Toplumsal Dayanışmayı Sağlar: Günümüzde insanlar kalabalıklar içinde yalnızlık çekmeye başladı. Kişinin bir yakınına sıla-i rahimde bulunması esasında toplumun da yükünü çekmiş olur. Gerektiğinde maddi ihtiyaçları konusunda da yardımlaşma imkânı olur.

-         Tedavi Eder: Bir kahve içimi dertleşmek diye bir söz vardır. Her insanın zaman zaman dertleşeceği, içini dökeceği ve güveneceği insana ihtiyacı vardır. Bunun en tabii ve en kolay yolu ise aile yakınlarıdır. 

-         Zararları Önler: Akrabalar ve dostlar arasında sıla-i rahim olmaz ise, iletişim eksikliğinden dolayı kıskançlık, çekememe ve husumet besleme gibi durumlar oluşabilir. Bu da gereksiz çekişmelere ve nizalara sebep olabilir. Halbuki sıla-i rahim sebebiyle yüz yüze görüşmeler daha yoğun olacaktır. İnsanlar dertlerini daha iyi görüşme imkânı bulacaklardır.

-         Yalnızlığı Giderir: Özellikle düğün ve cenaze gibi özel zamanlarda veya ciddi bir hastalık geçirdiğinde herkesin gözü yakınlarını arar. Belki fiilen yapabileceği bir şey yoktur. Ancak akraba ve dostlarının yanında olmaları büyük bir moral desteğidir. Diğer taraftan sosyal hayatın çeşitlenmesi, iş sebebiyle veya memurluk sebebiyle seyahatler çoğalmıştır. İnsanlar çok daha fazla yer değiştirme, ailesinden uzak ve farklı yerlerde hayat sürmeye başladı. Bu da özellikle yaşlıların daha fazla yalnız kalmalarına sebep oluyor.

-         Baba Dostlarını Sevindirir: Kişi sadece birinci derece yakınlarını değil, ailesinin değer verdiği ve tanıştığı insanlarla da ünsiyeti ve sıla-i rahmi çok değerlidir. Baba dostu ile teyze anne yarısı kavramlarını bize sünnet öğretmiştir.  Efendimiz (s.a) şöyle buyurmuşlardır: “Teyze, anne konumundadır.”( Tirmizî, Birr,6); “İyiliklerin en değerlisi, insanın babası öldükten sonra, baba dostunun ailesini kollayıp gözetmesidir” (Müslim, Birr 11–13)

Sonuç

Sıla-i rahim bizim can damarımızdır. Bunun gereğini yerine getirmez isek dağılır gideriz. Dünyalığımız çok olabilir. Başta yakın akrabalardan başlayarak bayramlar, düğünler ve cenazeler gibi özel zamanlarda ziyaretleri asla ihmal etmeyelim. Ayrıca dostlarımızı da hatta aile dostlarını da ihmal etmeyelim. Cenneti kazanırken bu davranışlar bizim için hayati öneme sahiptir. Belki bazen aile içi, akrabalar ve dostlar arasında problemler yaşanabilir. Her şeye rağmen ilişkileri sağlam tutmak için gayret gösterenler, karşısındakinin kusurlarını affedip bağışlayıcı olanlar hem bu dünyada hem de ahirette kazançlı olacaklardır.